|
Bitwa o Anglię – kampania powietrzna nad południową i centralną Anglią,
toczona między niemieckim lotnictwem Luftwaffe a brytyjskim RAF, w czasie drugiej
wojny światowej, w
okresie od 10 lipca do 31 października 1940 roku. Określana jest też jako
bitwa o Wielką Brytanię, zwłaszcza w historiografii brytyjskiej (Battle of Britain). Była to pierwsza kampania toczona wyłącznie
za pomocą lotnictwa. Przedział czasowy bitwy podany w tym artykule (10
lipca - 31 października) został wprowadzony przez historyków brytyjskich i
odnosi się do okresu najintensywniejszych nalotów odbywających się w trakcie
dnia. Historycy niemieccy zaś częściej używają przedziału czasowego sierpień
1940 - maj 1941 (wówczas Niemcy wycofali swoje jednostki lotnicze z tych
rejonów i przerzucili je na wschód, włączając je w plan Barbarossa). |
PRZYCZYNY PRZEBIEG STRATY BIBLIOGRAFIA LINKI DO
STRON
PRZYCZYNY
Po zdobyciu Francji, Adolf Hitler oczekiwał, że Wielka Brytania wycofa się z wojny, korzystając z niemieckiej oferty pokojowej i da Niemcom wolną rękę w działaniach w Europie. W początkowych planach niemieckich nie leżało natomiast zdobycie Wielkiej Brytanii. Wobec stanowczego odrzucenia niemieckich sugestii pokojowych przez rząd brytyjski pod przewodnictwem premiera Winstona Churchilla, Hitler zarządził przygotowania do inwazji morskiej na Wyspy Brytyjskie, pod kryptonimem Seelöwe (Lew Morski). Operacja inwazyjna, borykająca się z dużymi problemami logistycznymi po stronie niemieckiej, nieprzygotowanej do szybkiego zapewnienia licznych środków transportu morskiego, miała według dyrektyw być gotowa w połowie sierpnia. Warunkiem koniecznym do realizacji tego planu było osiągnięcie przewagi w powietrzu poprzez zniszczenie brytyjskiego lotnictwa w powietrzu i na ziemi, co stało się głównym celem niemieckim bitwy o Anglię. W początkowych jej fazach celami ponadto było niszczenie brytyjskiej floty i żeglugi, zwłaszcza na kanale La Manche, a w środkowej, decydującej fazie, stało się nim niszczenie brytyjskiego przemysłu lotniczego. Ubocznym celem była izolacja Wielkiej Brytanii przez niszczenie transportu morskiego, wpływające na złamanie chęci oporu. Wobec nie osiągnięcia przewagi w powietrzu, począwszy od czwartej fazy (7 września 1940) głównym celem niemieckim stało się złamanie chęci oporu w społeczeństwie brytyjskim, zmierzające do wycofania się Wielkiej Brytanii z wojny.
PRZEBIEG
Bitwa o Wielką Brytanię była jedną z nielicznych batalii II wojny światowej rozegranych wyłącznie w powietrzu. I właściwie jedyną, która pociągnęła za sobą skutki strategiczne. Wojna lotnicza rządzi się własnymi prawami, innymi niż starcia lądowe. Jej cechą jest m.in. to, że działania mają charakter ciągły. Lotnictwo prowadzi tak różnorodne działania – samodzielne, a także we współpracy z wojskami lądowymi czy marynarką wojenną – że właściwie nie ma przerwy w jego aktywności. Widać to także na przykładzie bitwy o Anglię. Według tradycyjnej brytyjskiej periodyzacji, przyjętej w 1941 r. przez brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa, bitwa o Anglię toczyła się od 8 VIII do 31 X 1940 r. Dzieli się na cztery podokresy (8-18 VIII, 19 VIII-5 IX, 6 IX-5 X, 6-31 X 1940 r.) Część historyków wyróżnia jednak piec podokresów, rozciągających przy tym jej trwanie na czas pomiędzy 10 VII a 31 X 1940 r. Rozbieżności biorą się z faktu, ze starcia pomiędzy Luftwaffe a Royal Air Force trwały bez przerwy od wiosny 1940 r. także po upadku Francji, a różnicę stanowiła jedynie ich intensywność.
STRATY
Łącznie Niemcy stracili 1733 samoloty, a ok. 650 zostało uszkodzonych - było to 52% stanu Luftwaffe z lipca 1940, straty ludzkie to 2500 poległych i wziętych do niewoli oraz 1000 rannych lotników. Brytyjczycy stracili 1087 samolotów, a ok. 450 zostało uszkodzonych - wynosiło to ok. 135% stanu z [lipiec] [1940]. Śmierć poniosło 544 pilotów, a 500 zostało rannych. Ich przemysł pracował pełną parą - np. stracili więcej samolotów niż mieli w lipcu, ale straty błyskawicznie uzupełniali.
BIBLIOGRAFIA
- Jerzy
Gruszczyński, Michał Fiszer: Bitwa o Wielką Brytanią 1940. Klęska
Luftwaffe. Poznań: Osprey Polska, 2009. ISBN
978-83-261-0290-5.
·
Arkady Fiedler: Dywizjon
303. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1983. ISBN 83-210-0378-8.
·
Wacław Król: Zarys
działań polskiego lotnictwa w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa:
Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990. ISBN 83-206-0852-X.
·
Eugeniusz
Banaszczyk: W bitwie o Anglię. Warszawa: Książka i Wiedza, 1973.
·
Wacław Król: Wielka
Brytania 1940. Warszawa: Bellona, 1990. ISBN 83-11-07828-9.
·
Encyklopedia II
wojny światowej Nr.4 Wydawca Oxford Educational sp. z
o.o.
·
Encyklopedia II wojny światowej Nr.
53 Wydawca Oxford Educational sp. z o.o.